Buz gibi gazoz
Tüketiciler Birliği, TÜBİTAK'a inceletti; 10 gazozda alkol çıktı
Meşrubat tüketiminin arttığı Ramazan'da şok bir gelişme yaşandı. TÜBİTAK
tarafından analiz edilen 10 farklı gazoz markasının içinde alkol tespit edildi.
Tüketiciler Birliği, piyasadaki 10 farklı gazoz markasına ait numuneleri TÜBİTAK
Marmara Araştırma Merkezi'nde inceletti. Analiz sonucunda bütün gazozlarda litre
başına 1,56 ile 0,20 gram arasında değişen oranlarda alkol tespit edildi.
Tüketiciler Birliği Başkanı Avukat Bülent Deniz, gazozların 'içindekiler'
bölümüne etil alkolün yazılmadığına dikkat çekerek tüketicilerin yanıltıldığını
söyledi. Deniz, "Bütün gazozlarda tat ve koku verici esanslar kullanılmaktadır.
Bunlar yağ cinsinden maddeler olup suda çözülmezler. Etil alkol, bu çözülmeyi
sağlamak için kullanılır. Etil alkolün vazifesini propylen glycol de görebilir;
ama maliyeti ikiye katladığı için tercih edilmiyor." dedi.
________________________________
Tüketiciler Birliği Başkanı Bülent Deniz, "Alkolsüz içeceklerin içeriğini
düzenleyen bir tebliğde nasıl olur da 'litrede 5 grama kadar etil alkol
olabileceğine izin verilebilir' diye bir soru sorduk kendimize." diyen Deniz,
bunun üzerine yaklaşık 7-8 ay önce bir çalışma başlattıklarını kaydetti.
Piyasadaki hiçbir gazozun üzerinde, içeriğinde alkol bulunduğuna dair bir
bilginin olmadığını, hatta bir üründe de, içerikte alkol ve çözentisinin
kullanılmadığının yer aldığını aktaran Deniz, bunun sebeplerini öğrenmek için
gıda mühendisleri, kimya ve tıp alanında uzmanlardan yardım istediklerini
aktardı. Buna göre bütün gazozlarda kullanılan tat ve koku verici esanslar yağ
cinsinden oldukları için suda çözülmüyor. Etil alkol, gazlı içecek üretiminde bu
çözülmeyi sağlamak için kullanılıyor. Etil alkolün vazifesini propylen glycol de
görebiliyor, ancak maliyeti ikiye katladığı için tercih edilmiyor. Tarım
Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından öncelikle TSE'nin gazozlarla
ilgili 4080 No'lu standardının değiştirilerek gazlı içeceklerde alkol
kullanılmasına imkân tanıyan maddenin kaldırılması gerektiğine dikkat çeken
Deniz, "Bunun yerine gazlı içeceklerde alkol kullanılmasını yasaklayan düzenleme
getirilmeli." dedi. Bu maddenin kaldırılmaması halinde tebliğin isminin
değiştirilerek, isimde yer alan 'alkolsüz içecekler' ibaresinin kaldırılması ve
denetimlerin en katı şekilde uygulanması gerektiğini ileri süren Deniz,
"Tüketicinin bilgilenme hakkının ihlalinin önüne geçilmelidir." şeklinde
konuştu. Gazlı içecek firmalarına da çağrı yapan Bülent Deniz, içeriğin eksiksiz
olarak etikette yer alması konusunda düzenlemeleri yeniden yapmaları gerektiğini
söyledi. Deniz, sözlerini şöyle sürdürdü: "Tüketicileri uyarıyoruz. İçtiğiniz
gazozlarda alkol var."
Kimya mühendisi Prof. Dr. Mustafa Nutku, gazozlarda kullanılan alkolün,
içkilerde yer alan etil alkol olduğunu söylüyor. Meyve ve ekmek mayası gibi
gıdalarda bulunan ethanol denilen alkolün ise tamamen doğal yollardan oluştuğuna
dikkat çeken Nutku, 200 derece fırında piştikten sonra bu türlü alkolün uçtuğunu
anlatıyor. Nutku, "Gazozda bulunan alkol ise alternatifi olmasına rağmen tamamen
keyfi konulur." diyor. Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği Başkanı Can Demir,
durumun büyük üretim teknolojisinden kaynaklandığına işaret ediyor. Ürünlerin
akışkanlığını hızlandırmak için alkol kullanıldığını aktaran Demir, "Normalde
üretim bandında 30 saniyede 2 şişe dolum yapılırken, alkol sayesinde bu miktar 4
şişeye çıkıyor." diyor. Demir, kanunen izin verilmesine rağmen ambalajda bilgi
konulmamasını 'tüketiciyi aldatma' sözleriyle değerlendiriyor. Gıda Güvenliği
Derneği Başkanı Samim Saner de gazozlarda bulunan etil alkolün Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin izin
verdiği değerin altında olduğunu söylüyor. Etil alkolün 10 binde iki oranında
yer aldığını, bu miktarın da bir litre gazozda bir damla bile yapmayacağını
belirten Saner, "Gıda kodeksine uygun denildiğinde yasayla belirtilen bütün
şartlar yerine getirilmiş sayılır. Yönetmelikte 'Aroma maddelerinin 1
kilogramında 3 mg etil alkol bulunmasının mahzuru yoktur' deniliyor." diyor.
Saner, üreticinin istese bile etiketin üzerine Tarım Bakanlığı'nın iznini
almadan alkol ibaresini yazamayacağını, çünkü bakanlıkça yayınlanan Etiket
Tebliği'nde etiketin üzerinde ne yazacağının belli olduğunu söyleyerek, "Bir
etiketin üzerinde nelerin yazılıp yazılmayacağını bu tebliğ belirliyor."
ifadelerini kullanıyor. Kamuda görevli bir gıda kontrolörü ise mevzuata göre
etiketin içindekiler bölümünde kullanılan katkı maddelerinin tümünün yazılması
gerektiğini belirtiyor.
'Meşrubatta alkol bulunması doğal'
Tüketiciler Birliği'nin iddialarına gazoz üreticileri adına Meşrubatçılar
Derneği cevap verdi. Yazılı bir açıklama yapan Genel Sekreter Nizamettin
Şentürk, şirketlerin yönetmelikte belirtildiği gibi alkolsüz içecekler
ürettiğini söyledi. Şentürk, dünyanın her yerinde gıda regülasyonlarında
etanolün belirli oranlarda yer almasının doğal kabul edildiğini belirterek, "Her
madde ile ilgili bir alt sınır kabul edilmekte ve bunun altındaki rakamlar
bilimsel olarak kayda değer olmadığı için dikkate alınmamaktadır." ifadelerini
kullandı.
En fazla alkol Uludağ'da
Marka - Alkol*
Uludağ 1.56
Akmina 1.28
Tansaş 1.16
Çamlıca 0.84
Fruko 0.76
Sensun 0.60
Sprite 0.56
Adese 0.48
Seven Up 0.44
Kipa 0.20
* Gram/litre
12.10.2006
|