Sanal banka mağdurları internette örgütlendi
Ayten SERİN
Geçen hafta İstanbul’da yakalanan 10 kişilik şebekenin, internet bankacılığı üzerinden 4,5 milyon YTL vurgun yaptığı ortaya çıktı. Çete, internette kurbanlarının banka şifrelerini ele geçirip inanılması zor yöntemlerle hesapları boşaltıyor, çalıntı paraların izini kaybettiriyorlar, başka bir çete ise 150 milyara yat satan kişiyi arayıp "Biz sana 300 milyar göndereceğiz, yarısını nakit olarak geri ver" diyordu.
İnternet bankacılığını kullananların sayısıyla birlikte mağdurlar da hızla artıyor. O kadar ki, internette buluşup kendilerine bir site bile kurdular. Yaşadıkları soygunu, bankaların tavrını
www.sanalbankamagdurlari.com’da anlatıp, internet bankacılığı kullanıcılarını uyarıyorlar. Site kurucusu Cem Polatoğlu "Başıma geleni e-mail grubumda anlattım. Öyle çok mesaj aldım ki önce mağdurlar için bir e-mail grubu, ardından web sitesi kurdum" diyor. Siteye 650 ayrı vaka ulaştı. Dernekleşmeyi düşünen mağdurlar en çok bankaların kullanıcıyı yeterince bilgilendirmemesinden şikayetçi: "Bizi donanımı eksik otomobille tehlikeli bir yola saldılar. Kaza yapınca, çukuru görseydiniz, diyorlar."
OLAY 1
CEM POLATOĞLU (Turizmci)
Geçmişte çok dolandırıldım ama bu olay beni yıktı
Banka hesabım, 2 milyarın üzerindeki bütün EFT ve havalelerde cep telefonuma uyarı gelecek şekilde ayarlanmıştı. 24 Nisan 2005’te cep telefonuma mesaj geldi. Hemen internetten hesabımı kontrol etmek istedim. Siteye defalarca girmeye çalıştım. Gariptir, sistem kilitlenmedi. Bankamı arayıp durumu bildirdim. "Hesabınızdaki 74 milyar lirayı başka bir bankanın Sarıyer şubesine havale etmişsiniz" dediler. 15 dakika sonra arayıp "Paranız şimdi o bankanın İkitelli şubesinde" bilgisi verildi. Derhal o şubenin müdürünü cep telefonundan aradım, paranın bloke edilmesini istedim. Savcılığa başvurup şubeye faks çektirdim. Paramı kurtardığımı düşünürken bankam aradı. Meğer para Sarıyer’de ikiye bölünmüş, 41 milyarı bloke ettirdiğim hesaba, 33 milyarı başka bankaya aktarılmış. Yine savcılığa gittim. Ama para çoktan çekilmişti. Yapılan incelemede anlaşıldı ki, bilgisayarıma bir keylogger programı atılmış. İnternette "sık kullanılanlar" listeme bankamın giriş sitesinin taklidi eklenmiş. Buraya fark etmeden şifremi girmişim. 26 senedir ticaret yapıyorum. Otelci, müşteri, meslektaş dahil çok kişi bizi dolandırdı. Ama bu olay beni hakikaten yıktı. Tüketici mahkemesinde dava açtım, sürüyor.
OLAY 2
NADİR KİPER AKSOY (İşadamı)
İnternet hesaplarımın kapalı olması gerekirdi
Sadece TL hesabımın internete açılması talimatı vermiştim. Döviz hesaplarımın açılmasını asla istemedim. Bir gün bu bankadaki hesabıma girdiğimde tüm paramın sıfırlandığını gördüm. Bankayı aradım, "Paranızı çekmişsiniz" dediler. Diğer bankalardaki hesaplarıma baktım, birine üç kere yanlış şifre girilmiş ve hesap kilitlenmişti. Bu bankadaki hesabımda ise birçok işlem yapılmıştı. İnternete açtırmadığım hesabımdan dövizlerim bozdurulmuş, tahvil alınmış, borsaya girilmişti. Bir otomobil yedek parçacısından alışveriş yapılmak istenmiş. Firmayı bulduk. Arayıp "Senden yedek parça alacağız, git şu bankaya hesap aç" demişler. Ardından parayı hemen çekmesini istemişler. 40 milyarın üzerinde param gitti. İki ay sonra firma kapandı, sahibi kayboldu. Bankadan, internet bankacılığı talimatımı göstermelerini istedim. Belgeye birisi el yazısıyla "Bütün hesaplar internete açılmıştır" notunu eklemiş. Bunu görmüş olsam, asla imzalamazdım. Şube müdürü çok nazikti, genel müdürlükte kimse derdimi dinlemedi. "Yargı yolu açık, dilediğinizi yapın" dediler. Olay şu anda yargıda.
OLAY 3
EYLEM EZGİ OKTAY (Moda Tasarımcısı)
Sadece "Hay Allah" dediler
Otomobil alacaktım, internetten havale yapmam gerekiyordu. Şifremi üç kere denedim, hatada kilitlenmesi gerekirken kilitlenmedi de. Hemen bankayı aradım. "C.G. isimli kişiye havale yaptınız mı" diye sordular. Yapmadığımı söyledim. Öğrendim ki, birileri hesabıma girmiş. Paralar Ankara ve İstanbul’daki hesaplara gidip gelmiş. C.G’nin de olaydan haberi yok, çünkü onun da şifresi çalınmış. Hesabımdaki 20 milyarın, 4 milyarı çekilmiş. Savcılığa başvurdum, bankadan, işlem yapan kişilerin bilgisayarlarının IP numaralarını istedim. 6 ay sonra polis IP numaralarından birinin bir işyerine, diğerlerinin internet kafelere ait olduğunu bildirdi. Şubedekiler "Çok üzüldüm, hay Allah nasıl olmuş, savcılığa başvurun" diyor. Dava açtım.
HUKUKÇU GÖRÜŞÜ
ÖZGÜR ERALP (Ankara Barosu Bilişim Kurulu Başkanı)
Yargıtay’ın kararları çelişkili
İnternet bankacılığı dolandırıcılığı 2002’den beri hızla artıyor. 500’e yakın vaka var. Onlarca hukuk, ceza davası sürüyor. İlk yıllarda bankalar 3-5 milyarlık vakaları "işletme zararı" kabul ediyordu. Olaylar artınca, "Şifrenizi üçüncü kişilerle paylaştınız" gerekçesiyle zarar tazmini taleplerini reddetmeye başladılar. Dünyada her gün 30’dan fazla dolandırılıcılık yöntemi geliştiriliyor. Tüm müşteriler buna karşı donanımlı olamaz. İstanbul Ticaret Mahkemelerinden birinin müşteriyi 1/4 oranında haklı bulan kararını Yargıtay onadı. Başka bir davada mahkeme 4/4 oranında müşteriyi haklı buldu; dosya Yargıtay’da. İzmir’deki bir davada mahkeme bankayı tamamen haklı buldu, Yargıtay bunu da onadı. Üç davada olaylar farklı gerçekleşmiş olabilir, yine de Yargıtay bilirkişi raporları doğrultusunda, kusur sorumluluğuyla ilgili farklı yorumlar getirmiş. Birkaç yıl içinde çelişkili kararlar artacak, bu sorun masaya yatırılıp yeniden incelenecek.
MURAT LOSTAR (Galatasaray Üniversitesi, Bilişim Güvenliği Öğr. Gör.)
Uzmanından dolandırıcılığa karşı önlemler
Şifre ve kişisel bilgileri çaldırmanın en yaygın yöntemi "Pishing" (sızdırma). Bankadan gönderilmiş gibi duran mesajlarla, kullanıcı adı, parola, şifre öğrenilmeye çalışılıyor. Bu soruları yanıtlamayın.
Virüs ve casus programlara karşı koruma programları ve güvenlik duvarı (firewall) kullanın. Güvenli ADSL cihazı seçin. Koruma programını sık sık güncelleyin.
Aynı parolayı, şifreyi birden fazla yerde kullanmayın. Kolay tahmin edilir parola seçmeyin. Bilgisayar dosyalarına yazmayın.
İnternet kafelerden, güvenmediğiniz bilgisayarlardan sanal bankaya girmeyin.