[janus]

E-ticaret sitelerinin çoğunun ana grupları kitap, müzik ve film (DVD, CD) ve elektronik ürünlerden oluşmaktadır. Bizi Kitap, Müzik ve Film kategorileri ilgilendiriyor.

Kitap, müzik ve film. İlk bakışta birbirinden farklı ürün gruplarıdır. Ama gerçekte nerdeyse birbirlerinin aynıdırlar ve aralarında derinden ve karmaşık bir bağ vardır. Bu yazıda bu bağı e-ticaret açısından açmaya çalışacağım.

En çok beğendiğiniz şarkının sözleri A kitabındaki bir şiir olabilir.
Seyretmeye doyamadığınız film, B kitabındaki bir hikaye üzerine kurulmuştur.
Yada şu anda dinlemekte olduğunuz CD, C filmindeki müziklerden oluşmaktadır.
O C filmindeki müziklerde X şairinin yada Y sanatçısının ürünüdür.

Kitap, müzik, ve filmler birer ürün ama bunları hazırlayan insanları, bunların hazırlandığı dilleri, yayınlandığı ülkeleri, doğduğu coğrafyaları ve zaman içindeki değişimlerini göz önüne getirmeye çalışalım.

Hepimiz Karacaoğlan'ı da Aşık Veysel'ide biliyoruz. Aşık Veysel'in "Uzun ince bir yoldayım" şarkısının Tarkan tarafından uyarlamasını sanırım hepimiz biliyoruz ve severek de dinliyoruz. Yarın Yunanistan'da bir şarkıcının Tarkan'ın bu şarkısını kendi diline uyarlaması ile Aşık Veysel'in çalıp söylediği bu türkü'nün en az iki farklı yorumu oluşacaktır.

Sonuç olarak ortada 3 ürün, 3 farklı yorumcu ve sanatçı, belki 3 farklı müzik türü, en az 2 dönem, 2 farklı kültür var.

Alışveriş yaptığımız internet sitesinde Aşık Veysel diye aradığımızda bize hem Tarkan'ın hemde Yunanlı şarkıcının eserlerini sunabilmelidir.Yada Tarkan'ın "Uzun ince bir yoldayım" şarkısını içeren CD'yi seçtiğimizde, site bize hem Yunanlı şarkıcının hemde Aşık Veysel'le ilgili orijinal ürünleri önerebilmedilir.

NOT:
1) Bu modeli 2000 yılında tasarlamıştım ve müşteri çok beğenmişti ama siteyi hayata geçirmeye ticari ömrü yetmedi :(.
2) Murat Vargı'nın milyon dolarlar yatırım yaptığı arama motoru yukarıdaki mantıkla elde edilen sonuçlara ulaşmaya çalışmaktadır.